Search

Your search for 'dc_creator:( "Sonnabend, Holger (Stuttgart)" ) OR dc_contributor:( "Sonnabend, Holger (Stuttgart)" )' returned 109 results. Modify search

Sort Results by Relevance | Newest titles first | Oldest titles first

Ager Teuranus

(63 words)

Author(s): Sonnabend, Holger (Stuttgart)
[English version] Gebiet in Bruttium. Einzige Erwähnung auf einer inschr. Kopie des Senatus Consultum de Bacchanalibus von 186 v. Chr. mit Anweisungen an die Lokalbehörde (CIL I2…

Chalke

(44 words)

Author(s): Sonnabend, Holger (Stuttgart)
[English version] (Χάλκη). Insel vor der Nordküste von Rhodos (29 km2). Die Polis Ch. (Reste von Akropolis, Apollontempel, Nekropole) gehörte zum rhodischen Kamiros. Im 5. Jh.v.Chr. Mitglied des Attisch-Delischen Seebundes. Sonnabend, Holger (Stuttgart) Bibliography P.M.Fraser, G.E. Bean, The Rhodian Peraea a…

Elyros

(143 words)

Author(s): Sonnabend, Holger (Stuttgart)
[English version] Dieser Ort ist auf folgenden Karten verzeichnet: Kreta (Ἔλυρος). Ausgedehnte Stadt im SW von Kreta (Steph. Byz. s.v. E.) bei Rodovani östl. von Kandans. Arch. Befund: Wenige Ruinen aus röm. Zeit (Stad…

Hierapolis

(338 words)

Author(s): Drew-Bear, Thomas (Lyon) | Sonnabend, Holger (Stuttgart)
(Ἱεράπολις). [English version] [1] Bed. Stadt in SW-Phrygia Dieser Ort ist auf folgenden Karten verzeichnet: …

Creta et Cyrenae

(139 words)

Author(s): Sonnabend, Holger (Stuttgart)
[English version] Nach Eroberung durch Q. Caecilius Metellus (69-67 v.Chr.; Liv. per. 100; Plut. Pompeius 29) wurde Kreta als Doppelprov. mit der Kyrenaika (seit 74 v.Chr. röm. Prov.) organisiert ( C. et C.). Kurzfristige Trennung aufgrund der Freiheitserklärung des M. Antonius (43 v.Chr.). 27 v.Chr. stellte Augustus den alten Zustand wieder her (senatorische Prov.). Sitz der Administration ist Gortyn. Durch …

Mal(l)ia

(241 words)

Ager Campanus

(237 words)

Author(s): Sonnabend, Holger (Stuttgart)
[English version] Gebiet der Stadt Capua, das die Römer im 2. Pun. Krieg 211 v. Chr. konfiszierten, weil Capua zu Hannibal übergegangen war (Liv. 23,7). Seitdem ager publicus populi Romani

Olympos

(2,083 words)

Author(s): Kramolisch, Herwig (Eppelheim) | Meyer, Ernst † (Zürich) | Scherf, Johannes (Tübingen) | Lohmann, Hans (Bochum) | Lafond, Yves (Bochum) | Et al.
(Ὄλυμπος). Geographisch: [1-13], Personen: [14-15]. [English version] [1] Wohnung der ›olympischen‹ Götter, höchster Berg Griechenlands (lat. Olympus) (lat. Olympus). Kramolisch, Herwig (Eppelheim) Meyer, Ernst † (Zürich) [English version] I. Geographisch…

Knosos

(589 words)

Author(s): Sonnabend, Holger (Stuttgart)
[English version] Dieser Ort ist auf folgenden Karten verzeichnet: Achaimenidai | Ägäische Koine | Ägäische Koine | Ägäische Koine | Apollon | Bildung | Bodenschätze | Christentum | Coloniae | Dunkle Jahrhunderte | Getreidehandel, Getreideimport | Kreta | Linear B | Makedonia, Makedones | Mykenische Kultur und Archäologie | Naturkatastrophen | Schrift (Κνωσός; Schreibung Κνωσσός ist spätere Praxis; lat. üblicherweise Gnosos oder Gnosus). Stadt in Mittel-Kreta, etwa 5 km südöstl. von Herakleion am Westufer des Flusses Kairatos; Besiedlung schon in neolithischer Zeit. K. war ein Zentrum des “min.” Kreta mit imposanter Palastanlage (von A. Evans ausgegraben und phantasievoll restauriert) und weitdimensionierter, offener Siedlung. Als Hafen von K. fungierte Amnisos. Um 2000 v.Chr. erbaut, wurde der Palast wohl durch Erdbeben mehrfach zerstört und …

Lykormas

(55 words)

Author(s): Sonnabend, Holger (Stuttgart)
[English version] (Λυκόρμας). Früherer Name des Flusses Euenos [3] in Aitolia (Strab. 7,7,8; 10,2,5). Der L. spielt eine Rolle in der Erzählung vom Raub der Marpessa [1], der T…

Dikte

(104 words)

Mykonos

(281 words)

Author(s): Sonnabend, Holger (Stuttgart)
[English version] (Μύκονος). Insel der Kyklades (Plin. nat. 4,66) mit einer Fläche von 88 km2, karg, felsig, wasserarm, hügelig, jedoch ohne größere Berge (die höchste Erhebung beträgt knapp 390 m). Erste Besiedlung erfolgte in spätneolithischer Zeit (Anf. 3. Jt.v.Chr.; Panormos-Bucht im Norden). Eine frühkykladische Siedlung (nach 2600 v.Chr.) befindet sich auf der Halbinsel Anavolo…

Aecae

(76 words)

Author(s): Sonnabend, Holger (Stuttgart)
[English version] Dieser Ort ist auf folgenden Karten verzeichnet: Coloniae Stadt in Apulia an der via Traiana (Tab. Peut. 6,3), h. Troia. Im 2. Pun. Krieg zeitweilig auf Seiten Hannibals, 214 v. Chr. von Rom zurückgewonnen (Liv. 24,20,5). In der späteren Kaiserzeit colonia Augusta Apula Aecae. Sonnabend, Holger (Stuttgart) Bibliography Nissen 2, 844  L. Vendola, Su …

Ager Pomptinus

(473 words)

Author(s): Sonnabend, Holger (Stuttgart)
[English version] Landschaft in Latium zw. dem mons Albanus und der Küste des mare Tyrrhenum. Der Name ist abgeleitet von der Stadt Pometia (Cic. rep. 2,44; Liv. 2,16,8; 17,5 f.; 25,6; Dion. Hal. ant. 4,50; 6,29), deren Lokalisierung nicht möglich ist. Wohl gegen E. des 6. Jhs. v. Chr. kam der A. in den Besitz der benachbarten Volsci. Rom reagierte darauf mit der angeblich bereits 492 v. Chr. erfolgten Gründung der Kolonie Norba (Liv. 2,34,6; Dion. Hal. ant. 7,13) am Hang der Monti Lepini [1]. Mit Zurückdrängung der Volsci gerät der A. im 4. Jh. v. Chr. zunehmend unter röm. Kontrolle. …

Larisa

(1,854 words)

Author(s): Lafond, Yves (Bochum) | Kramolisch, Herwig (Eppelheim) | Wirbelauer, Eckhard (Freiburg) | Sonnabend, Holger (Stuttgart) | Schwertheim, Elmar (Münster) | Et al.
(Λάρισα; Λάρισσα). Name zahlreicher Orte Griechenlands und Kleinasiens, vgl. Steph. Byz. s.v. Λ. …

Kamara

(103 words)

Author(s): Sonnabend, Holger (Stuttgart) | Karttunen, Klaus (Helsinki)
(Καμάρα). [English version] [1] Hafenort in Ost-Kreta Hafenort in Ost-Kreta, urspr. Lato (Λατὼ πρὸς bzw. ἐπὶ Καμάραι, Ptol. 3,17,5; Hierokles, Synekdemos 650,1), h. Agios Nikolaos. Enge polit. Anbindung an Lato [1. Nr. 72, S. 428]. Sonnabend, Holger (Stuttgart) Bibliography 1 A. Ch…

Kairatos

(45 words)

Author(s): Sonnabend, Holger (Stuttgart)
[English version] (Καίρατος). Fluß auf Kreta. An seinem westl. Ufer liegt Knosos, gelegentlich auch mit dem Namen K. versehen (Strab. 10,4,8; Kall. h. 3,44; Eust. in Dion. Per. 498). Sonnabend, Holger (Stuttgart) Bibliography M.S.F. Hood, D. Smyth, Archaeological Survey of the Knossos Area, 21981.

Olus

(205 words)

Author(s): Sonnabend, Holger (Stuttgart)
[English version] Dieser Ort ist auf folgenden Karten verzeichnet: Dunkle Jahrhunderte | Kreta (Ὀλοῦς). Dor. Hafenstadt an der Nordküste von Kreta, am westl. Teil des Golfes von Mirabello auf dem Isthmos der Halbinsel Spinalonga, h. Elunda. Bis auf eine Basilika mit prächtigen Mosaiken aus dem 5. Jh. n.Chr. liegen die Reste von O. unter Wasser. In hell. Zeit entwickelte sich in O. nicht zuletzt dank seines Doppelhafens ein beachtlicher Wohlstand, der mit wachsender polit. Bed. korrespondierte. Die Gesch. von…

Ad Flexum

(116 words)

Author(s): Sonnabend, Holger (Stuttgart) | Uggeri, Giovanni (Florenz)
[English version] [1] Röm. Straßenstation Röm. Straßenstation ( statio ) zw. Brixia und Beneventum (Itin. Burdig. 558,9). Sonnabend, Holger (Stuttgart) Bibliography Nissen 2, 981. [English version] [2] Statio, h. San Pietro in Fine Statio , benannt nach der Kurve welche die via Latina zw. Casinum und Venafrum am 96. Meilenstein bei A. machte (CIL …

Kydonia

(319 words)

Augusta

(2,629 words)

Author(s): Gaggero, Gianfranco (Genua) | Barceló, Pedro (Potsdam) | Sonnabend, Holger (Stuttgart) | Walser, Gerold † (Basel) | Cresci Marrone, Giovanella (Turin) | Et al.
[English version] [1] Bagiennorum Dieser Ort ist auf folgenden Karten verzeichnet: Theater Ligurische Stadt am Oberlauf des Tanaro, h. Bene Vagienna. Gegr. vor dem J. 5 v.Chr., regio IX (Plin. nat. 3,49; Ptol. 3,1,35), municipium (CIL V 7135) der tribus Camilia. Monumente: Reste von Forum, Basilica, Thermen, Theater, Amphitheater, Aquädukt. Gaggero, Gianfranco (Genua) Bibliography Fontes Ligurum et Liguriae antiquae, 1976, s.v.a. B.  Inscriptiones Italiae 9,1, 1948  G. Mennella, Cristianesimo e latifondi tra Augusta B. e Forum Vibi Caburrum, in: RAC 69, 1993, 205-222  A.T. Sar…

Manliana

(44 words)

Author(s): Sonnabend, Holger (Stuttgart)
[English version] Name zweier Straßenstationen in It.: an der Via Aemilia Scauri nahe Populonia (Tab. Peut. 4,2; Geogr. Rav. 4,32; Itin. Anton. 292,4) und an der Straße von Siena nach Chiusi (Tab. Peut. 4,4; Geogr. Rav. 4,36; Ptol. 3,1,49). Sonnabend, Holger (Stuttgart)

Herdoniae

(177 words)

Author(s): Sonnabend, Holger (Stuttgart)
[English version] Dieser Ort ist auf folgenden Karten verzeichnet: Theater (auch Herdonia: Strab. 6,3,7; Sil. 8,567; App. Hann. 48; Ptol. 3,1,72; Herdonea: Liv. 25,21,1; 27,1,6). Stadt in Apulia ( regio II: Plin. nat. 3,105; CIL IX 689f.; 1156; Itin. Anton. 116,2), h. Ordona, an der via Minucia (Strab. 6,3,7; Plin. nat. 2,244), Ausgangspunkt der Straßen nach Beneventum, Aeclanum un…

Meteon

(68 words)

Author(s): Sonnabend, Holger (Stuttgart)
[English version] (Μετεών). Ortschaft der illyr. Labeates in der Landschaft Labeatis (Pol. 29,3; Liv. 44,23,3; 32,3), in der Nähe des h. Podgorica (Montenegro). Polit. Bed. erlangte M. 168 v.Chr. als Treffpunkt des Pantauchos, eines Gesandten des maked. Königs Perseus, und des Illyrierfürsten Genthios (Pol. l.c.; Liv. l.c.). Erh. sind Türme der Stadtmauer des 3. Jh.v.Chr.; keine systematischen Ausgrabungen. Sonnabend, Holger (Stuttgart) Bibliography J.J. Wilkes, Dalmatia, 1969, 26f., 166.

Alba Longa

(142 words)

Author(s): Sonnabend, Holger (Stuttgart)
[English version] Stadt in Latium am mons Albanus beim h. Castelgandolfo. Nach legendärer, um Verbindung Roms mit Troia bemühte Überlieferung gegr. von Aineias' [1] Sohn Ascanius (in der röm. Version auch Ilus, Verg. Aen. 1,267, bzw. Iullus, Cato HRR fr. 9). Eine frühe Vormachtstellung in Latium ist wahrscheinlich. Wohl bereits im 7. Jh. v. Chr. wurde A. L. vom etr. dominierten Rom eingemeindet. Die Tradition hat dies dem König Tullus Hostilius zugeschrieben (Liv. 1,29; Dion. Hal. ant. 3,31,3-6). Die Bevölkerung wurde nach Rom umgesiedelt, der mons Caelius (Roma) in das röm. Stad…

Oleros

(114 words)

Author(s): Sonnabend, Holger (Stuttgart)
[English version] (Ὤλερος). Ort in Ostkreta, von wo aus wohl im 4. Jh.v.Chr. der Großteil der Bevölkerung in die Neugründung Hierapytna übersiedelte. Danach war O. Kultzentrum der Athena Oleria [1]. Zu lokalisieren beim h. Meseleri. Keine ant. Reste. Sonnabend, Holger (Stuttgart) Bibliography 1 A. Chaniotis, Die Verträge zw. kret. Poleis in der hell. Zeit, 1996, Nr. 74,8. C. Bursian, Geogr. von Griechenland, Bd. 2, 1868, 579  H. van Effenterre, Die von den Grenzen der ostkret. Poleis eingeschlossenen Flächen als Ernährungsspielraum, in: E. Olshausen, H. Sonnabend (Hrsg.), Stu…

Aqua Ferentina

(79 words)

Author(s): Sonnabend, Holger (Stuttgart)
[English version] Quelle (auch ad caput Ferentinum, Liv. 2,38,1) in Latium, vermutlich an der Südseite des mons Albanus , im lucus Ferentinae (Liv. 1,50,1). Bis Mitte des 4. Jhs. v. Chr. Versammlungsort der Latini (Liv. 1,50,1; 2,38,1; 7,25,5; Dion. Hal. ant. 3,45; 51; 4,45; 5,61). Laut röm. Annalistik (Liv. 1,51,9) wurde hier, auf Veranlassung des Tarquinius Superbus, Turnus Herdonius ertränkt. Sonnabend, Holger (Stuttgart) Bibliography Nissen 2, 558  A. Alföldi, Das frühe Rom und die Latiner, 1977, 34-36.

Oaxos

(167 words)

Author(s): Sonnabend, Holger (Stuttgart)
[English version] (Ὄαξος, Ἄξος). Bergstadt im nördl. Mittelkreta, an das Gebiet von Tylissos grenzend, ca. 30 km südl. von Heraklion, in jüngeren Quellen Axos (Steph. Byz. s.v. Ἄ.) genannt. O. lag an den nördl. Ausläufern des Ida-Gebirges, an einer steilen Akropolis mit wenigen arch. Überresten (Mauer). Bereits in spätminoischer Zeit besiedelt, entwickelte sich O. seit dem 8./7. Jh. v.Chr. zu einer bed., in ihrer Bausubstanz h. jedoch nur noch rudimentär erh. Stadt. Aus O. stammte Phronime, die Mu…

Imbrasos

(94 words)

Author(s): Sonnabend, Holger (Stuttgart)
[English version] (Ἴμβρασος). Fluß auf Samos (Plin. nat. 5,135), ant. auch als Parthenios (Strab. 10,2,17) bezeichnet, in der Nähe des Hera-Tempels, h. Imvrasos. Unter dem Lygosbaum (Keuschlammbaum) am Ufer des I. soll gemäß ant. Trad. Hera geboren worden sein (Paus. 7,4,4; Apoll. Rhod. 1,187), was Anlaß zu periodisch wiederkehrenden kult. Handlungen im Wasser des I. gab. Sonnabend, Holger (Stuttgart) Bibliography E. Buschor, I., in: MDAI(A) 68, 1953 (1956), 1-10  H.J. Kienast, Zum heiligen Baum der Hera auf Samos, in: MDAI(A) 106, 1991, 71-80  G. Shipley, A History of Samos 80…

Mutila

(38 words)

Author(s): Sonnabend, Holger (Stuttgart)
[English version] Ort der Histri, wohl das h. Medulin/Kroatien im Süden von Histria. 177 v.Chr., wie auch Faveria, von den Römern erobert (Liv. 41,11,8). Sonnabend, Holger (Stuttgart) Bibliography V.Vedaldi Iasbez, La Venetia Orientale e l'Histria, 1994, 354f.

Rhodos

(1,442 words)

Author(s): Sonnabend, Holger (Stuttgart) | Niehoff, Johannes (Freiburg)
Dieser Ort ist auf folgenden Karten verzeichnet: Ägäische Koine | Ägäische Koine | Athleten | Attischer Seebund | Bildung | Byzantion, Byzanz | Handel | Hellenistische Staatenwelt | Kleinasien | Kolonisation | Naturkatastrophen | Peloponnesischer Krieg | Pergamon | Pompeius | Roma | Roma | Schrift | Theater (Ῥόδος). [English version] I. Geographie Insel im südöstl. Aigaion Pelagos vor der SW-Küste von Kleinasien, h. der Inselgruppe Dodekanes zugeordnet, mit einer Fläche von 1400 km2. Die ant. Gesch. der Insel Rh. wurde zu einem guten Teil von ihrer geogr. Situation …

Rhaukos

(124 words)

Author(s): Sonnabend, Holger (Stuttgart)
[English version] Dieser Ort ist auf folgenden Karten verzeichnet: Kreta (Ῥαῦκος). Stadt in Mittelkreta, ca. 15 km südwestl. von Herakleion [1], h. Agios Myron (benannt nach einem Bischof des 3. Jh. n. Chr. in Rh.), mit minoischen Überresten in der Umgebung. Die Akropolis war seit spätmyk. Zeit besiedelt. Zu Anf. des 2. Jh. v. Chr. mit Gortyn verbündet (Pol. 22,15,1), war Rh. 166 v. Chr. Objekt einer gemeinsamen kriegerischen Aktion von Gortyn und Knosos (Pol. 31,1) [1. Nr. 44]. Geringe Reste aus röm. Zeit dokumentieren Siedlungskontinuität. Sonnabend, Holger (Stuttgart) Bibliogr…

Gortyn

(1,205 words)

Author(s): Sonnabend, Holger (Stuttgart) | Thür, Gerhard (Graz)
Dieser Ort ist auf folgenden Karten verzeichnet: Apollon | Bildung | Christentum | Dunkle Jahrhunderte | Getreidehandel, Getreideimport | Hellenistische Staatenwelt | Hellenistische Staatenwelt | Kreta | Limes | Makedonia, Makedones | Pompeius | Roma | Roma | Theater [English version] I. Lage Eine der bedeutendsten und größten Städte auf Kreta, in der Mesara-Ebene am Fluß Lethaios gelegen, zw. den Dörfern Agi Deka und Mitropolis, 16 km (Strab. 10,4,7: 90 Stadien) vom Libyschen Meer entfernt, auch als Gortyna und Gortyne überliefert. Sonnabend, Holger (Stuttgart) …

Nestos

(196 words)

Author(s): von Bredow, Iris (Bietigheim-Bissingen) | Sonnabend, Holger (Stuttgart)
(Νέστος, Μέστος, Νέσσος). [English version] [1] Fluß in Thrakien Fluß in Thrakien, der im Rila-Gebirge entspringt (nach ant. Vorstellung fälschlicherweise aus dem Skomios, h. Vitoša-Gebirge: Aristot. meteor. 1,13,350b 16f.) und nach 234 km in einem Sumpfdelta bei Abdera [1] in die Ägäis mündet (Hdt. 7,109; Theophr. h. plant. 3,1,5; Ps.-Skyl. 67). Als Flußgott ist N. schon Hes. theog. 341 bekannt. In röm. Zeit Grenze zw. den Prov. Macedonia und Thracia. von Bredow, Iris (Bietigheim-Bissingen) Bibliography B. Isaac, The Greek Settlements in Thrace until the Macedonian Co…

Lisos, Lissos

(129 words)

Author(s): Sonnabend, Holger (Stuttgart)
[English version] Dieser Ort ist auf folgenden Karten verzeichnet: Kreta (Λισος inschr., Λισ(σ)ός lit.; vgl. Λίσσα, Skyl. 47; Ptol. 3,15,3; Tab. Peut. 8,5). Stadt an der SW-Küste von Kreta, westl. vom h. Sougia, in von Bergen geschützter, nur zum Meer hin geöffneter Lage. Seit dem späten 4. Jh.v.Chr. bildete L. mit Elyros, Hyrtakina und Tarrha das koinón der oreíoi (“Bergbewohner”). Von überregionaler Bed. der von klass. bis byz. Zeit besiedelten Stadt war das Asklepieion mit Heilquelle. Erh. sind Reste von öffentlichen (Theater, Thermen, Brunnen, ein…

Mentores

(55 words)

Author(s): Sonnabend, Holger (Stuttgart)
[English version] Volksstamm in der nördl. Adria-Region (Dalmatia), bei Hekat. FGrH 1 F 62 Nachbarn, bei Plin. nat. 1,139 Teil der Liburni (wie die Himani, Enchelaeae, Peucetii). Später standen die M. unter der Herrschaft der Iapodes. Sonnabend, Holger (Stuttgart) Bibliography G. Alföldy, Bevölkerung u. Ges. der röm. Prov. Dalmatia, 1965  J.J. Wilkes, Dalmatia, 1969.

Ialysos

(334 words)

Author(s): Sonnabend, Holger (Stuttgart)
[English version] Dieser Ort ist auf folgenden Karten verzeichnet: Attisch-Delischer Seebund | Dunkle Jahrhunderte | Mykenische Kultur und Archäologie | Perserkriege (Ἰάλυσος). Stadt an der Nordküste der Insel Rhodos, gehört mit Lindos und Kamiros zu den drei alten Städten von Rhodos. Lage ca. 15 km südwestl. der Stadt Rhodos, auf dem Westabhang des 267 m hohen, als Akropolis von I. fungierenden Berges Filerimos (ant. Name Achaía, Diod. 5,57,6; Athen. 8,360e). Siedlung und Nekropole aus myk. Zeit beim h. Dorf Trianda. Als legendärer Stadtgründer wird der He…

Nareste

(44 words)

Author(s): Sonnabend, Holger (Stuttgart)
[English version] Röm. castellum in Dalmatia an der Straße Salona - Narona (Plin. nat. 3,142: N.; Nerate: andere Hss.-Trad.; Geogr. Rav. 4,16: Netrate; 5,14: Nerente), h. Jesenice östl. von Split/Kroatien. Sonnabend, Holger (Stuttgart) Bibliography A. Mayer, Die Sprache der alten Illyrier, 1957, 240f.

Lebena

(183 words)

Author(s): Sonnabend, Holger (Stuttgart)
[English version] Dieser Ort ist auf folgenden Karten verzeichnet: Ägäische Koine (Λεβήνα). Stadt an der Südküste von Kreta (Strab. 10,4,12; Plin. nat. 4,59) beim h. Dorf Lendas. Ältere Namensform: Λεβήν. Eine Besiedlung ist bereits für min. Zeit nachgewiesen. Zunächst von Bed. als Hafen von Gortyn, wurde L. seit dem 4. Jh.v.Chr. durch sein bei einer Heilquelle begründetes Asklepios-Heiligtum zu einem rel. Zentrum und bis in röm. Zeit (die sichtbaren Reste des Tempels wie Stoa und Nymphaion stammen aus dem…

Novae

(295 words)

Author(s): Burian, Jan (Prag) | Sonnabend, Holger (Stuttgart)
[English version] [1] Ortschaft in Moesia Superior Dieser Ort ist auf folgenden Karten verzeichnet: Legio | Limes | Moesi, Moesia | Thrakes, Thrake, Thraci | Straßen Ortschaft (Itinerarstation) in Moesia Superior (Tab. Peut. 7,1; Itin. Anton. 221,4; Νοοῦαι: Ptol. 3,15,5), 4 km östl. vom h. Svištov (Bulgarien). Die Gründung von N. erfolgte um 30 n.Chr.; unter Vespasianus war hier die legio I Italica stationiert (Lager am rechten Donauufer in der Nähe eines Flußüberganges). Daneben entstand eine Zivilsiedlung. Reiche arch. und inschr. Funde (Festungsmauer m…

Herakleion

(378 words)

Author(s): Sonnabend, Holger (Stuttgart) | Errington, Robert Malcolm (Marburg/Lahn) | von Bredow, Iris (Bietigheim-Bissingen)
(Ἡράκλειον). [English version] [1] Stadt an der kret. Nordküste Stadt an der kret. Nordküste, h. Iraklion. In einem Rechtshilfevertrag mit Miletos (259/250 v.Chr.) erscheint H. als souveräne, mit Knosos verbündete Stadt (StV III 482 I) [1]. H. war im 1. Jh. v.Chr., in der Nachfolge von Amnisos, Hafenort von Knosos (Strab. 10,4,7f.) und wohl von diesem abhängig (vgl. Strab. 10,5,1). Aufgrund von Plin. nat. 4,59 hat man geschlossen, H. habe auch den Namen Mation geführt [2]. Durchgesetzt hat sich die Auffa…

Keraia

(70 words)

Author(s): Sonnabend, Holger (Stuttgart)
[English version] (Κεραία; Κεραῖαι). Stadt auf Kreta, im NW der Insel, in unbestimmter Lage zw. Lappa und Polyrrhenia (Steph. Byz. s.v. Βήνη). Im Lyttischen Krieg (220 v.Chr.) fiel K. zusammen mit anderen kret. Städten von Knosos und Gortyn ab (Pol. 4,53,6). 183 v.Chr. gehörte K. zu den kret. Städten, die ein Bündnis mit Eumenes II. von Pergamon abschlossen [1. 179]. Sonnabend, Holger (Stuttgart) Bibliography 1 M. Guarducci (Hrsg.), Inscriptiones Creticae IV, 1950.

Hierapytna

(178 words)

Author(s): Sonnabend, Holger (Stuttgart)
[English version] Dieser Ort ist auf folgenden Karten verzeichnet: Kreta (Ἱεράπυτνα). Stadt auf Kreta, h. Ierapetra, an der schmalsten Stelle der Insel, zw. Zentral- und Ostkreta (Strab. 10,4,3). In hell. Zeit bedeutender polit. Faktor, wovon zahlreiche Verträge mit anderen kret. Städten (Praisos, Itanos, Gortyn, Lyttos, Lato), vornehmlich aus der 2. H. des 3. Jh. v.Chr., zeugen [1]. Verbindungen bestanden auch mit außerkret. Mächten (Makedonien, Rhodos, Pergamon: StV III 502; 551; Syll.3 627). Eine aggressive Territorialpolitik im O Kretas, v.a. auf Kosten von I…

Cosilinum

(120 words)

Author(s): Pappalardo, Umberto (Neapel) | Sonnabend, Holger (Stuttgart)
[English version] Statio an der via Popilia (Tab. Peut. 7,1), nach der Sala Consilina benannt ist, im liber regionum 120 praefectura Consiline in provincia Lucaniae. Belebte Marktstätte (Cassiod. var. 8,33) bei einer alten Quelle (Marcellianum). Im 5. Jh.n.Chr. Bischofssitz. Das bei Plinius erwähnte alte Kastell (Plin. nat. 3,95) ist evtl. mit Padula im Tal des Tanagro in Verbindung zu bringen (so schon [3]), wo man auf einem Hügel einen Festungsring sowie im Tal prähistor. Gräber (archaische des 7.-5. Jh. und lukanische des 4.-2. Jh.v.Chr.) gefunden hat. Pappalardo, Umberto (Nea…

Halisarna

(113 words)

Author(s): Schwertheim, Elmar (Münster) | Sonnabend, Holger (Stuttgart)
(Ἁλίσαρνα). [English version] [1] Kleine Stadt im Grenzgebiet der Landschaften Mysia und Troas Kleine Stadt, Dynastensitz im Grenzgebiet der Landschaften Mysia und Troas. Bei Xenophon (hell. 3,1,6; an. 7,8,17) wird H. im Zusammenhang mit dem Spartanisch-Persischen Krieg 400-396 v.Chr. erwähnt. Der dort gen. Dynast Prokles ist Nachkomme des Anf. des 5. Jh. v.Chr. hierher verbannten Spartanerkönigs Damaratos, der H. neben Pergamon und Teuthrania von Dareios. I. geschenkt bekommen hatte (Paus. 3,7,8). Genaue Lage, weitere Gesch. unbekannt. Schwertheim, Elmar (Münster) Bibli…

Metulum

(47 words)

Author(s): Sonnabend, Holger (Stuttgart)
[English version] Hauptort der illyr. Iapodes, h. Cakovac nahe Ogulin (im h. Kroatien). 35 v.Chr. durch den nachmaligen Augustus zerstört (App. Ill. 19-21; Cass. Dio 49,35,2-4). In röm. Zeit hatte M. den Status eines municipium (CIL III 10060). Sonnabend, Holger (Stuttgart) Bibliography J.J. Wilkes, Dalmatia, 1969.

Itanos

(113 words)

Author(s): Sonnabend, Holger (Stuttgart)
[English version] Dieser Ort ist auf folgenden Karten verzeichnet: Apollon | Hellenistische Staatenwelt | Kreta (Ἴτανος). Hafenstadt im äußersten NO von Kreta, zw. zwei Akropoleis gelegen, h. Erimupolis. Siedlungsspuren bereits aus min. Zeit. Im 7. Jh. v.Chr. soll der Purpurfischer Korobios aus I. Kolonisten aus Thera nach Kyrene geführt haben (Hdt. 4,151). In hell. Zeit ägäischer Stützpunkt der Ptolemäer [1]. 112 v.Chr. werden Rivalitäten mit Hierapytna auf röm. Initiative hin geschlichtet [2. Nr. 57]. Wenige Reste, u.a. eine byz. Basilika. Sonnabend, Holger (Stuttgart) Bib…

Eleutherna

(177 words)

Author(s): Sonnabend, Holger (Stuttgart)
[English version] Dieser Ort ist auf folgenden Karten verzeichnet: Kreta (Ἐλευθέρνα). Stadt in Mittelkreta am Nordabhang des Idagebirges, seit spätmin. Zeit besiedelt. Wenige Reste beim h. Dorf Prinès sind erh. (Zisternen, Stadtmauer, Brücke, byz. Turm). Um 260 v.Chr. schloß sich E. dem Rechtshilfevertrag von Miletos mit Knossos, Gortyn, Phaistos und deren Bundesgenossen an [2. 482]. Um 225 v.Chr. ging die Stadt ein Bündnis mit dem maked. König Antigonos [2] Gonatas ein [1. 20; 2. 501]. Infolge innerkret.…
▲   Back to top   ▲